Verhaal

De wapenstilstand in Cassibile

Italië

Deel

De ondertekening van de wapenstilstand van Cassibile bekrachtigde het einde van de vijandelijkheden van de Italiaanse regering tegenover de Geallieerden; het was echter niet het einde van de oorlog voor de Italianen, die nog twee jaar van burgeroorlog tegemoet gingen.

In de nasleep van de val van Mussolini in de eerste dagen van augustus 1943 begon de communicatie tussen de Italiaanse regering en de Geallieerden over het staken van de vijandelijkheden. De onderhandelingen werden intens tijdens de laatste dagen van augustus en leidden uiteindelijk tot de overeenkomst om een overgave te ondertekenen op Sicilië, een gebied dat al bezet was door Anglo-Amerikaanse troepen.

De wapenstilstand van Cassibile werd daarom vastgelegd op 3 september 1943 in Cassibile, een plaats in de buurt van Syracuse. Het werd namens Italië ondertekend door generaal Giuseppe Castellano en voor de Geallieerden door de Amerikaanse generaal Walter Bedell Smith, de belangrijkste medewerker van generaal Dwight Eisenhower. Met deze akte, die op 8 september openbaar werd gemaakt, legden de Geallieerden Italië een onvoorwaardelijke overgave op: het Koninkrijk Italië moest vanaf dat moment de vijandelijkheden tegenover de Geallieerden staken. De overeenkomst bepaalde ook dat Italië alle krijgsgevangenen zou vrijlaten en de Geallieerden zou toestaan zijn grondgebied te gebruiken voor de voortzetting van de oorlogsoperaties tegen Duitsland.

De Italiaanse verzoeken, bedoeld om op de een of andere manier over het verdrag te kunnen onderhandelen, stuitten op de vastberadenheid van de Geallieerden om niets toe te geven: de 12 artikelen van de wapenstilstand lieten de Italiaanse regering in feite weinig ruimte voor autonomie. Het leger werd op geen enkele manier geïnformeerd over de onderhandelingen. Toen de wapenstilstand op 8 september werd aangekondigd, eerst door Eisenhower op Radio Algiers en later door een communiqué van generaal Pietro Badoglio uitgezonden door de EIAR (Ente Italiano per le Audizioni Radiofoniche), zaten de Italiaanse troepen dan ook volledig zonder orders. Ze ontbonden zich in wat hun verdere lot zou kenmerken: sommige soldaten sloten zich aan bij partizanenformaties (zowel in Italië als daarbuiten), sommigen gaven zich over aan de Duitse troepen, terwijl anderen weigerden hun wapens af te staan en liever bleven vechten.

Na de aankondiging van de wapenstilstand werd in feite Operatie Achse in werking gesteld: in afwachting van de val van het fascisme en de mogelijke Italiaanse overgave, hadden de Duitse strijdkrachten gepland om Italiaanse soldaten gevangen te nemen en strategische locaties in Italië in bezit te nemen om de oorlog tegen de Geallieerden voort te zetten.