Verhaallijn

De oorlog in Oost-België

België

Deel

Het grensgebied van Eupen, Malmedy en Sankt Vith veranderde drie keer van nationaliteit in de eerste helft van de 20e eeuw. Deel van België sinds 1920, werd geannexeerd door nazi-Duitsland in 1940 en werd weer Belgisch in 1944-1945.

Eupen, Malmedy en Sankt Vith en hun omliggende gebieden werden in 1795 voor het eerst verenigd in een moderne nationale staat binnen het departement Ourthe. Twintig jaar later schreef het Congres van Wenen dit gebied, waar de bevolking verschillende Duitse dialecten sprak, Waals, Duits en Frans, toe aan Pruisen. Als gevolg hiervan vochten veel mannen uit de regio in keizerlijke uniformen in de Grote Oorlog, meestal in Noord-Frankrijk en België. Na de wapenstilstand werd het gebied tijdens de vredesonderhandelingen in Versailles samen met het Pruisische en neutrale Moresnet aan België toegewezen. Na een overgangsperiode groeiden de politieke en sociale spanningen binnen de bevolking tussen de voorstanders van een terugkeer naar Duitsland en de tegenstanders.

Terwijl België het gebied in 1919 had 'teruggeëist' op basis van een 'gemeenschappelijk verleden' vóór 1815 en economische, strategische en taalkundige argumenten, vierde nazi-Duitsland in mei 1940 de 'thuiskomst' van deze regio. Voor een deel van de lokale bevolking was deze annexatie een 'bevrijding', anderen vluchtten. De meeste mensen namen echter een adaptieve houding aan: ze wilden thuis blijven en deze situatie doorstaan, nog niet wetende dat deze in 1944-1945 weer zou veranderen.

Toen de geallieerde troepen in september 1944 het gebied bereikten, werd de 'bevrijding' van nazi-Duitsland met gemengde gevoelens begroet. De opluchting van sommigen contrasteerde met de angst voor represailles van anderen, waarvan sommigen vluchtten.

In december 1944 zorgde de Slag om de Ardennen voor hevige bombardementen en gevechten in het gebied, waarbij duizenden doden vielen en hele steden en dorpen werden verwoest. De gevechten in de omgeving van Sankt Vith en Malmedy duurden tot eind januari 1945. De bevolking herbergde soldaten van beide kanten, terwijl de grens voor hun eigen deur dagelijks verschoof. Het einde van de oorlog betekende de terugkeer van de Belgische overheersing, maar ook een golf van zuiveringen die een blijvende impact zouden hebben op de bevolking.

Inhoud ontwikkeld met onze partner