In de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog maakte Richard Smola de heftige bomaanslagen op Pilsen mee. Hij was er ook toen de stad op 6 mei 1945 door Amerikaanse soldaten werd bevrijd. Pilsen werd weliswaar door Amerikanen bevrijd, maar na een communistische staatsgreep viel het samen met de rest van het land in handen van de communisten.

Richard en vele anderen bleven dankbaar voor de Amerikanen die hun stad hadden bevrijd. Hij maakte deel uit van een groep padvinders en andere burgers die op de verjaardag van de bevrijding in 1948 een krans en bloemen wilde neerleggen. Aangezien dit plaatsvond nadat de communisten de macht hadden gegrepen in februari 1948, werden ze verstoord door de geheime politie. Als gepassioneerde amateurfotograaf maakte Richard unieke foto’s van de gebeurtenis.

Met de communistische partij aan de macht werden Richard en zijn familie vervolgd door de staat. Zijn vader werd op basis van valse aanklachten gearresteerd en veroordeeld tot een jaar cel. Als gevolg van Operatie B – Bourgeoisie werd Richards familie gedwongen Pilsen tijdelijk te verlaten. Tijdens deze operatie werden ‘politiek onbetrouwbare individuen’ gedwongen grotere steden te verlaten en in kleinere dorpen op het platteland te gaan wonen.

Richard studeerde werktuigbouwkunde in Pilsen, maar moest dit onderbreken vanwege verplichte militaire dienst bij de ondersteunende technische troepen. Dit was in feite dwangarbeid. Hij moest hier tussen 1951 en 1954 in dienst blijven. Na zijn vrijlating maakte hij zijn universitaire studie af en ging hij bij Škoda Works werken.