Nederland
Markeren
Deel
Route
Als de bevrijding nadert, vallen er in Punthorst tien doden. Zondag 8 april 1945 staat te boek als Zwarte Zondag. Op twee kruisen in de berm van de Dekkersweg staan de namen Yves Loichot en Jacobus Cornelis de Roos. Hier sterven de twee jongemannen, nadat ze vanuit een zolderraam dodelijk zijn beschoten. Het is het begin van een fatale kettingreactie.
In de vroege ochtend van zondag 8 april 1945 landen in Drenthe en Noord-Overijssel 702 Franse parachutisten. De Franse para’s maken deel uit van de Franse SAS-elite eenheden. Tijdens de operatie Amherst moeten ze het laatste Duitsgezinde verzet in Drenthe meehelpen opruimen. Omdat de SAS-eenheden oude kaarten hebben, is de 15e paragroep, bestaande uit zo’n 25 militairen, op de verkeerde plaats afgesprongen. Ze komen terecht in Punthorst en vinden onderdak bij de verzetsgroep van Jos Bonvanie, die zich schuilhoudt in het nabij gelegen Staatsbos van de Boswachterij Staphorst.
Na overleg met de Fransen besluit het verzet om de NSB-families die in de omgeving wonen te arresteren. Verzetsman Kees de Roos en de Franse para Yves Loichot gaan op de motor op weg naar de families Sterken, Prins en Santing, fervente NSB’ers. Eerst rijden ze naar het huis van de familie Prins. Ze arresteren drie personen en brengen ze naar het Staatsbos. Daarna gaan ze op weg naar de boerderij van de familie Santing aan de Dekkersweg. Daar gaat het gruwelijk mis.
Ze worden beschoten vanuit het zolderraam en vinden op slag de dood. Als de verzetsgroep dit hoort wordt de boerderij van waaruit is geschoten onder vuur genomen en worden de broers Jacob Santing, Willem Santing, Harm Santing, en vader Hendrik Santing ter plekke doodgeschoten. De verzetsgroep van Cornelis Bonvanie is woedend. Nog diezelfde avond worden de NSB’ers Klaas Prins en Rutger Prins die ‘s morgens al waren gearresteerd, de vrouw van Hendrik Santing en de 15-jarige Alex Duif, ook afkomstig uit een NSB-familie, geëxecuteerd.
Plaatselijk historicus Willem Kappe, geboren in Staphorst en nu woonachtig in Nijkerk, deed uitgebreid onderzoek naar het drama. Hij bestudeerde rapporten en las een boekje dat Raoul Loichot, de broer van de omgekomen Yves, in 1992 schreef over de gebeurtenissen in Punthorst. “De leden van het verzet die de executies uitvoerden, zijn rond 1952 veroordeeld tot drie maanden cel, maar de heren waren net terug uit Indië. Ze konden niet worden veroordeeld, vond men in hogere kringen. Alles is geseponeerd”, zegt Kappe. De Nijkerker vindt dat de verzetsgroep veel te ver ging. “De familie Prins was weliswaar aanhanger van de NSB, maar ze heeft nooit iemand een haar gekrenkt. Vooral de executie van de 15-jarige jongen was niet te verantwoorden.”
Het voormalig onderduikerskamp van de verzetsgroep Jos Bonvanie heeft er gestaan van eind 1944 tot aan de bevrijding op 14 april 1945. Op de oorspronkelijke plek in het bos, een natuurlijke kuil door de verzetsmannen tot bivak verder uitgediept, heeft de Historische Vereniging Staphorst de contouren van het kamp gemarkeerd. Gekleurde paaltjes geven betekenis aan de verschillende ruimten in het bivak. De blauwe palen duiden de plaats met helder, zuiver bronwater. De gele palen geven de kookhut weer. De wapentent ervoor staat met rode palen aangegeven, opslagplaats voor de wapens die in containers gedropt waren. Daarnaast met witte palen is de slaaptent afgebakend. Aanvankelijk sliepen ze er met een man of tien, maar begin april 1945 zaten er meer dan dertig personen uit Staphorst en omgeving in het kamp.
Adres
Dekkersweg 16, Punthorst