Verhaal

De bevrijding van Harderwijk

Nederland

Markeren

Deel

Route

Midden april 1945 lanceerden Canadese en Britse troepen een grootschalig offensief om de resterende Duitse troepen uit de centrale en noordelijke provincies te verdrijven. Eén van de belangrijkste operaties in deze fase was Operatie Cleanser, een opmars naar het IJsselmeer via Nijkerk en Putten, met als uiteindelijk doel de bevrijding van steden langs de voormalige Zuiderzee, waaronder Harderwijk.

Op 17 april begonnen de Canadezen aan de laatste fase van de operatie. De pantsereenheden van Lord Strathcona's Horse (Royal Canadians), ondersteund door infanterie van het Westminster Regiment, rukten op vanuit de omgeving van Apeldoorn. Bij Barneveld stuitten ze op hevige Duitse tegenstand op een kruispunt langs de weg Apeldoorn-Amersfoort. Tijdens dit gevecht werden drie Canadese tanks vernietigd. Extra Duitse wegversperringen dwongen de Canadezen hun aanval naar het westen te verleggen om te helpen bij de gevechten in de richting van Putten.

De strijd om Putten was intens. Onder zwaar Duits vuur verloor het tankregiment 8th Hussars veertien tanks op één dag, samen met één gesneuvelde soldaat en zeventien gewonden. Ondanks de verliezen rukten de Canadezen op. Tegen de avond van 17 april was Putten bijna ontruimd. In de ochtend van 18 april trokken troepen van de 8th Hussars samen met het Westminster Regiment en leden van het Nederlandse verzet het stadscentrum binnen. Diezelfde ochtend bereikten Canadese verkenningseenheden de oevers van het IJsselmeer, een symbolisch moment dat de bijna voltooiing van Operatie Cleanser markeerde.

Later die dag verschoof de aandacht naar Harderwijk. De stad, gelegen aan de oude Zuiderzeekust, was nog steeds in Duitse handen. De opmars werd voortgezet door de Lord Strathcona's Horse, gesteund door de British Columbia Dragoons en infanteristen van het Perth Regiment. Ze werden geholpen door leden van het Nederlandse verzet die lokale kennis verschaften en hielpen belangrijke posities veilig te stellen.

Volgens het officiële oorlogsdagboek van de Lord Strathcona's Horse was de intocht in Harderwijk een opmerkelijk moment:"Op 18 april werd één van de plezierigste dagen in de geschiedenis van het regiment beleefd, met overdreven blije burgers die over onze tanks klommen op het moment dat we Harderwijk aan de Zuiderzee bereikten."

De jubelstemming onder de bevolking van de stad was overweldigend. Na jaren van bezetting stroomden de mensen door de straten, juichten en omhelsden de bevrijders, sommigen klauterden zelfs op de tanks om het te vieren. De bevrijding van Harderwijk betekende de voltooiing van de doelstellingen van Operatie Cleanser. In totaal had de 5th Canadian Armoured Division in de loop van de operatie 1.789 Duitse soldaten gevangen genomen. Na een korte pauze voor het onderhoud van voertuigen en hergroepering zou de divisie snel naar het noorden trekken om deel te nemen aan de laatste gevechten van de oorlog in Nederland, de gevechten om Delfzijl.

Adres

Smeepoortstraat 52, 3841 EJ Harderwijk