Operatie Cerberus, uitgevoerd op 12 februari 1942, was een zeer riskante marinemanoeuvre uitgevoerd door de Duitse Kriegsmarine. Drie kapitale schepen - de slagkruisers Scharnhorst en Gneisenau en de zware kruiser Prinz Eugen - moesten zich een weg banen van Brest naar hun thuisbasis in Duitsland. De schepen waren sinds 1941 in Brest gestationeerd, waar ze voortdurend werden bedreigd door Britse luchtaanvallen. Toen het Oostfront escaleerde en geallieerde konvooien de Sovjet-Unie via Arctische routes bevoorraadden, koos het Duitse opperbevel ervoor om de oppervlaktevloot opnieuw in te zetten in Noorwegen, waar ze een hernieuwde bedreiging konden vormen.

In plaats van om de Britse eilanden heen te varen via de lange en zwaar gepatrouilleerde noordelijke route, koos Adolf Hitler voor de kortste maar meest riskante weg - door het Kanaal, recht voor de Britse kustverdediging langs. Ondanks de bezwaren van marinecommandanten zoals admiraal Otto Ciliax werd het plan goedgekeurd. De voorbereidingen omvatten uitgebreide mijn- en veegoperaties, radarstoringen en misleidingstactieken. De Britse inlichtingendienst had aanwijzingen van bewegingen, maar slechte coördinatie en radarstoringen zorgden ervoor dat de Duitsers Brest onopgemerkt lieten.

Het gevaarlijkste punt van de route was de corridor tussen Dover en Calais, waar de schepen binnen het bereik van Britse kustbatterijen kwamen. De flottielje bewoog zich op hoge snelheid in zigzagformatie en wist ondanks hevig vuur ernstige schade te vermijden. Britse vliegtuigen, waaronder verouderde Fairey Swordfish torpedobommenwerpers, lanceerden dappere maar ineffectieve aanvallen. De Worcester, een van de weinige destroyers die werden ingezet, werd zwaar beschadigd door terugvuur.

De Scharnhorst en de Gneisenau sloegen op mijnen bij de Nederlandse kust en liepen schade op, maar bereikten Duitsland. De Prinz Eugen bleef grotendeels intact. De operatie, hoewel tactisch succesvol, markeerde een strategische terugtrekking. Het was een erkenning van de toenemende kwetsbaarheid van de Duitse oppervlaktevloot in de Atlantische Oceaan. De Scharnhorst werd later tot zinken gebracht in december 1943, de Gneisenau keerde nooit terug in dienst en de Prinz Eugen eindigde de oorlog als trainingsschip voordat ze tot zinken werd gebracht tijdens atoomproeven in de Stille Oceaan.

Operatie Cerberus toonde moed, nauwgezette planning en een zeldzame Luftwaffe-Kriegsmarine samenwerking. Het betekende echter ook het einde van de Duitse ambities om de Atlantische Oceaan te domineren.