Het plan
In de late namiddag van 4 november 1944 steken militairen van de 51e Highland Divisie over een breed front, van Drunen tot Cromvoirt, het Afwateringskanaal van ’s-Hertogenbosch naar Drongelen over. De operatie heet Guy Fawkes. De aanval wordt voorafgegaan door een zware artilleriebeschieting. In totaal staan niet minder dan 132 kanonnen van diverse kalibers gereed in een wijde boog van Waalwijk tot Vught. Daarnaast stellen vijftig tanks zich op, deels in de duinen, deels vlak achter het kanaal, om zich met hun kanonnen bij de beschieting te voegen. De reden voor deze enorme vuurkracht is de verwachte aanwezigheid van duizenden Duitse militairen, waaronder SS’ers en hun mogelijke verzet.

De beschieting
Om 16.20 uur beginnen de eerste kanonnen te vuren, een kwartier later gevolgd door de tanks. Het gebulder is ongekend en de bossen en duinen vullen zich met de scherpe geur van kruitdamp. Nog tijdens dit dodelijk ‘orgelconcert’ bezoekt Prins Bernhard Waalwijk. Tegen plaatselijke verzetslieden die zo snel mogelijk naar Drunen willen zegt hij, ‘Doe uw best; geen pardon!’ De beschieting is uitzonderlijk zwaar. In anderhalf uur vallen ongeveer 35.000 granaten op de drie dorpen in de Oostelijke Langstraat: Drunen, Nieuwkuijk en Vlijmen. Granaten ontploffen, huizen staan te trillen en glas en scherven vliegen in het rond. Burgers schuilen waar ze kunnen, maar velen worden toch getroffen. Overal woeden branden en is het doodsgeloei van vee te horen. De materiële verwoesting is ongekend. Het centrum van Drunen is één grote ruïne. Verschillende grote gebouwen zoals de kerk zijn volledig verwoest, andere, zoals het gemeentehuis, worden zwaar beschadigd. Wat nog erger is: niet minder dan vijfendertig burgers verliezen in Drunen het leven als gevolg van deze en eerdere geallieerde beschietingen. Een nog groter aantal raakt gewond.

Balans
Helaas was de beschieting feitelijk onnodig. Wanneer de eerste Schotten om 16.45 uur het kanaal oversteken, merken ze tot hun verrassing dat de gevreesde Duitse tegenstand uitblijft. Zodra de eerste granaten vallen pakken de Duitse militairen hun boeltje en haasten ze zich naar het noorden. Via de brug bij Heusden brengen ze zich in veiligheid. Diezelfde nacht worden Drunen en Nieuwkuijk al bevrijd en wordt de opmars voortgezet in de richting van de rivier. Feest wordt er op zondag 5 november 1944 niet gevierd in de Oostelijke Langstraat. Daarvoor is het leed te groot.