Plaats van belang

Trudokerk en evacuatie van omwonenden

Nederland

Markeren

Deel

Route

In de winter van 1944-45 waren plaatsen dicht bij het Maasfront te gevaarlijk geworden voor de bewoners en moesten ze worden geëvacueerd. Een informatiebord hier vertelt iets van de lokale geschiedenis.

Vlakbij de frontlijn
De huidige gemeente Heusden wordt op 5 november 1944 bevrijd door de 51e (Highland) Divisie. De Schotten vertrekken de volgende dag naar de Peel en de bewaking van de streek wordt bij toerbeurt overgenomen door Canadese en Poolse troepen. De vijand zit aan de overkant van de Maas, op minder dan een kilometer afstand. De plaatsen in bevrijd gebied vlakbij het water worden dan ook met grote regelmaat beschoten vanuit het Land van Heusden en Altena. Huizen raken zwaar beschadigd en burgers komen om het leven. Op den duur wordt de toestand onhoudbaar.

Evacuatie
Eind december 1944 zijn Heusden en de dorpen daaromheen de verantwoordelijkheid van een Pools bataljon, de Bergjagers van Podhalen. Op Oudejaarsavond van 1944 besluit de commandant dat het te gevaarlijk is geworden voor de burgers. Heusden, Herpt en Hedikhuizen moeten worden ontruimd. De bewoners vertrekken naar Drunen, Elshout en Vlijmen. Een paar personen mogen achterblijven om voor het vee te zorgen. Ook pastoor Gründemann van Hedikhuizen blijft achter. Hij houdt kerkdiensten in de biljartkamer van Jan van Dal. Ook veel Polen, bijna allemaal gelovige katholieken, wonen de diensten bij, evenals de achterblijvers uit Herpt.

Terugkeer
Als de bewoners vanaf 5 mei 1945 terugkeren in Herpt herkennen ze hun eigen huis bijna niet meer. De woningen zijn verwaarloosd en vies. Daarnaast is veel huisraad vernield en gestolen, door militairen, dorpsgenoten en onbekenden. In Herpt is de hervormde kerk zo zwaar beschadigd dat ze niet meer kan worden hersteld. De katholieke kerk wordt wel opgeknapt.

De kerk
Het informatiebord is op 5 november 2023 onthuld op de plaats van de Trudokerk die 79 jaar eerder werd opgeblazen door de terugtrekkende Duitse troepen. De Trudokerk was een van de oudste kerken van Nederland. Sinds 1148 bepaalde de van oorsprong katholieke kerk het silhouet van het dorp. Na de reformatie werd het in 1610 de protestantse kerk van Herpt.