Verhaal

Een zinloos bloedbad in Kapelsche Veer

Nederland

Markeren

Deel

Route

In de barre winter van 1944/45 woedt een felle strijd om een piepklein Duits bruggenhoofd aan de Bergsche Maas. Uiteindelijk triomferen de geallieerden, tegen een hoge prijs.

Kapelsche Veer
Gedurende de winter van 1944-45 is het First Canadian Army van generaal Crerar verantwoordelijk voor het lange front van Tholen tot Boxmeer. Al die maanden is het betrekkelijk rustig, op één uitzondering na, de bloedige strijd bij Kapelsche Veer. De reden: een piepklein Duits bruggenhoofd rond de twee huizen op de zuidelijke oever rond het veer.

Het begin
Op 24 december 1944 roeien veertig Duitsers van de 712. Infanterie-Division (luitenant-generaal Neumann) over de Bergse Maas naar het Kapelsche Veer om zich in te graven, als voorbereiding op een nieuwe Duitse operatie, ‘Fall Braun’. Al snel voegde een tweede compagnie zich bij de eerste en bevonden zich zo’n 150 militairen in het kleine bruggenhoofd, midden in een verlaten polder.

Poolse acties
Dat is een doorn in het oog van generaal-majoor Maczek wiens 1st Poolse Pantser Divisie de sector bewaakt. Een eerste patrouille op 28 en 29 december 1944 leveren niets op, behalve tien Poolse gewonden. De eerste serieuze aanval op Oudjaarsnacht loopt uit op een bloedig fiasco voor de Polen. Het vlakke, besneeuwde polderlandschap biedt geen enkele dekking en deze keer zijn er 48 doden en gewonden te betreuren. Na het vertrek van Neumanns divisie naar het oosten neemt vanaf 31 december de 6. Fallschirmjäger-Division van luitenant-generaal Plocher de stellingen over. Zijn, veelal jonge, parachutisten zijn door de bank genomen net iets fanatieker dan de gemiddelde Duitse militair. Niet verwonderlijk dan ook dat een nieuwe Poolse aanval opnieuw op niets uitloopt.  De tweede grote aanval, op Driekoningen, 6 januari 1945, mislukt ook. Er vallen 123 doden en gewonden. Een derde poging door het Britse 47th Royal Marine Commandos, die aan Maczek zijn toegewezen,  mislukt eveneens. In dit bataljon diende ook Noren. De eenheid verliest in totaal 49 man. Het blijkt onmogelijk de Duitse troepen uit hun stellingen te verdrijven.

Slotakkoord
Uiteindelijk leidden al deze mislukkingen ertoe dat de Canadezen de harde Duitse noot met grof geweld gaan kraken, namelijk door de inzet van onderdelen van de 4th Canadian Armoured Division. Operatie ‘Elephant’ is dan ook een toepasselijke naam voor deze grootschalige aanval. Die wordt gelanceerd op 26 januari 1945, maar het duurt ondanks de overmacht nog vier dagen voor de laatste Duitsers zich terugtrekken over de Maas. Vanaf die datum wordt het weer betrekkelijk rustig langs de Maas. Betrekkelijk, want de wederzijdse beschietingen gaan door. Uiteindelijk zijn er ongeveer 465 geallieerde doden en gewonden te betreuren. Aan Duitse kant bedraagt het aantal slachtoffers minstens 600. Het trieste is dat de strijd volstrekt zinloos was. Het minuscule bruggenhoofdje is geen enkele bedreiging voor wie dan ook. Maar ook dat gegeven is, helaas, niet uitzonderlijk in oorlogstijd.