Verhaal

Een held in een inrichting

België

Markeren

Deel

Route

Op weg naar Merksplas verdient een Britse soldaat de hoogste Britse onderscheiding tijdens de inname van de Dépot de Mendicite, een vestingachtige instelling. Daarna vervolgen de Poolse troepen hun weg naar Tilburg, een bestemming die ze niet zullen bereiken.

Merksplas
Een dag nadat ze, op 28 september 1944, het Dessel-Turnhout-Schoten Kanaal zijn overgestoken, maakt de 1e Poolse Pantserdivisie van generaal-majoor Stanisław Maczek zich op om Merksplas in te nemen. Maar dan moeten ze wel een formidabele hindernis overwinnen. Dat wordt de volgende ochtend snel duidelijk.

Een fort
De aanval begint om 10.30 uur en al snel bereiken de Poolse verkenners, 10 PSK, de weg naar het volgende dorp, Merksplas.  Maar voordat ze daar aankomen, bestoken ze de vijand die zich in het Dépot de Mendicite verschanste met infanterie en antitankgeschut.  De Polen verliezen één tank en al snel zit de tankaanval vast. Het Dépot was (en is nog steeds) een gecombineerde gevangenis en psychiatrische inrichting. Het ziet er niet alleen uit als een fort, maar is ook zo sterk als een echte vesting. Het is een enorm complex met verschillende gebouwen omgeven door open terrein. Bovendien omringt een diepe gracht het hele terrein. De verdedigers hebben ook dekking van struiken en kreupelhout, terwijl de aanvallers de posities alleen over open terrein kunnen benaderen. Helaas voor de aanvallers is er geen weg omheen, want de weg naar Merksplas loopt dwars door het Dépot de Mendicite. Het is geen taak voor tanks en twee Britse infanteriebataljons van de 49e (West Riding) Divisie krijgen de opdracht om het mini-fort aan te vallen. 

Een heldendaad
De Duitse bezetting van ongeveer 2.000 man levert felle tegenstand en het kost de Britten de hele dag om de harde noot te kraken die het Dépot de Mendicite vormt. De taaiheid van de strijd kan worden afgelezen aan het feit dat één compagnie (ongeveer honderd man) van het 1e Leicesters bijna wordt weggevaagd. Het is ook tijdens de slag om het Dépot dat korporaal J.W. Harper van de Hallams zijn Victoria Cross krijgt, de hoogste Britse onderscheiding voor moed die slechts zelden wordt uitgereikt en helaas, meestal postuum, zoals ook in dit geval. Harper leidt zijn peloton over de muur van de instelling door zijn mannen eigenhandig te dekken. Hij neemt vier Duitsers gevangen en keert, hoewel hij dan al gewond is, terug om de dijk te verkennen. Hij vindt een doorwaadbare plaats onder zwaar Duits machinegeweervuur en wordt gedood terwijl hij zijn bataljonscommandant naar die plaats leidt.

Succes
Aan het eind van de dag is het fort eindelijk ingenomen. De Britse verliezen zijn verschrikkelijk, de drie betrokken bataljons hebben in totaal 117 man verloren. In ruil daarvoor nemen ze 157 gevangenen en doden er 49, voornamelijk van Grenadier-Regiment 743.  Meteen na de inname van het complex hervatten de mannen van Maczek hun opmars naar Merksplas. Deze plaats zal de volgende dag worden bevrijd.