Nederland
Markeren
Deel
Route
In 1941 legden de Duitsers een groot munitiedepot aan in de bossen van Hoog Soeren om meer munitie beschikbaar te hebben voor de troepen in Nederland en voor het geval de geallieerde troepen via de Nederlandse kust zouden aanvallen. Als de Canadezen in april 1945 Apeldoorn naderen, laten de Duitsers in de nacht van 16 op 17 april een groot deel van hun munitiedepot in de lucht vliegen.
In 1941 wordt gestart met het aanleggen van het grote Duits munitiedepot genaamd Lützow. De bossen van Hoog Soeren is een gunstige plek vanwege de afgelegen en hoger gelegen positie op de Veluwe. De bomen maskeren het depot en het ligt dichtbij een station, Halte Assel, om de munitie snel af te kunnen voeren. Het munitiedepot behoorde een tijdje tot de grootste categorie, ‘Heeres Munitions Lager’. In 1944 krijgt het munitiedepot de codenaam Mia, dat naast de naam Lützow wordt gebruikt. Het ‘Sperrgebiet’ (verboden gebied voor de omwonenden) eromheen heeft een oppervlakte van 350 hectare.
De munitie wordt opgeslagen in ruim 270 half ingegraven opslagplaatsen. Elk depot is gemaakt van houten palen met rondom asbestplaten, afgedekt met een metalen plaat met zand erop. De meeste depots hebben een afmeting van zes bij zes meter en in elk depot ligt 100 tot 300 ton munitie opgeslagen.
Als de Canadezen in april 1945 Apeldoorn naderen, proberen de Duitsers nog veel munitie af te voeren en maken de resterende munitie gereed om te vernietigen. Op 16 april om acht uur ‘s avonds krijgen de bewoners van Hoog Soeren opdracht het dorp te verlaten, omdat alle munitie zou worden opgeblazen. De bewoners pakken haastig wat spullen, zetten alle ramen en deuren open en vertrekken. De hele nacht zijn de explosies waargenomen. In de ochtend van 17 april keren de bewoners terug. Mannen die in het munitiecomplex werken, hebben de vernietiging van de munitie zo veel mogelijk gesaboteerd waardoor niet alles is opgeblazen. De schade in het dorp is beperkt gebleven tot kapotte ramen en weggeblazen dakpannen. Slachtoffers zijn gelukkig niet gevallen.
Al snel die dag komen de Canadezen een kijkje nemen bij het munitiedepot. Ze treffen een ravage aan. Overal liggen resten van munitie en verpakkingen. In de maanden na de bevrijding wordt hard gewerkt om de mijnenvelden en munitie op te ruimen. In diverse springputten vernietigen zij bijna dagelijks munitie. Daarbij worden ook Duitse krijgsgevangenen ingezet.
In de bossen van Hoog Soeren staat bij het Kruisjesdal een herdenkingsmonument. Wat is hier gebeurd? Op 12 en 13 april 1945 zijn hier zestien verzetsmensen in een lege munitiebunker gefusilleerd. Slechts een paar dagen voor de bevrijding van Apeldoorn op 17 april. Zij zijn door de Duitsers zonder enige vorm van proces doodgeschoten. Na de bevrijding vinden bosarbeiders eind mei 1945 de lichamen van de slachtoffers. Vanaf 1998 is gestart met het opruimen van de resterende munitie in de bossen van Hoog Soeren. In 2020 is 400 hectare gesaneerd, 80 hectare heide afgeplagd, zijn er 1,3 miljoen artikelen gevonden en is 350 ton schroot afgevoerd.