Nederland
Markeren
Deel
Route
Zelfs langs een rustige frontlijn was het niet altijd veilig. Bij Lith was de Maas vanaf de bevrijding eind september 1944 tot mei 1945 frontlijn. Er werd niet echt gevochten en de bewaking was dan ook in handen van kleine eenheden. In januari 1945 was het Canadese 5th Anti-Tank Regiment aan de beurt. De 3e Batterij van majoor B.E. Churchill had haar hoofdkwartier in het dorp Lith. Ook een onderdeel van de 14de Batterij was daar opgesteld. Het was rustig aan het front, maar toen ging het mis.
Op 14 januari 1945 om 14.40 uur kwam een V1 knetterend aanvliegen vanuit het oosten. De vliegende bom vloog recht tegen het dak van de hervormde kerk op de dijk. De kerk werd verpulverd in de daaropvolgende explosie. Brokstukken vlogen in het rond en vernielden of beschadigden alle woningen in de directe omgeving. Daken vlogen van de huizen en ruiten klapten. Talloze burgers en militairen raakten gewond, vooral door rondvliegend glas. Hulp kwam onmiddellijk op gang. Churchills mannen kregen assistentie van een andere batterij, er werd een Eerste Hulppost ingericht en ambulances arriveerden. Binnen een uur waren alle gewonden in veiligheid gebracht. De lichtgewonden werden ter plekke behandeld, de zwaargewonde burgers gingen naar het ziekenhuis in Oss, de militaire naar ’s-Hertogenbosch. In totaal werden 55 burgers en 15 Canadezen naar een ziekenhuis gebracht.
Voor de mensen die geen huis meer hadden kwamen er al snel noodwoningen. Een van de slachtoffers was Lambertus Huismans. Hij was schoolhoofd, organist en directeur van de Boerenleenbank. Tijdens de oorlog maakte Huismans zich vooral zorgen over anderen. Met name over zijn kinderen, want een dochter was actief bij de knokploeg in Lith en de oudste zoon verspreidde illegale bladen. De noodwoning van Huismans werd door een neefje voorzien van een bordje: ‘Villa V1’.
Het schoolhoofd ging na de oorlog door met zijn werk, maar werd nooit meer de oude. Het V1-drama had hem een trauma bezorgd. Vlak bij de nieuwe protestantse kerk en bejaardenwoningen is na de oorlog een park aangelegd ter ere van Meester Huismans: het Huismanspark.
Dit verhaal was ook onderdeel van Brabant Remembers, een programma rond 75 jaar Vrijheid in Noord-Brabant.