In de eerste decennia van de 20e eeuw werd deze locatie gebruikt voor het lossen en laden van post en had directe toegang tot de Via Ferrante Aporti (tegenwoordig Piazza Edmond J. Safra, 1), aan de rechterkant van het station. Hier is een grote opening die geschikt is voor de ingang van vrachtwagens, met een zeer diep compartiment binnenin.

In de periode tussen 1943 en 1945, tijdens de nazi-bezetting en de Italiaanse Sociale Republiek, vertrokken hiervandaan talloze konvooien met Joodse mensen, bestemd voor de concentratie- en vernietigingskampen van de nazi's, voornamelijk Auschwitz-Birkenau. Het kamp was ook het vertrekpunt van een aantal konvooien met politieke gevangenen die bestemd waren voor Mauthausen of, samen met Joodse gedeporteerden, voor het doorgangskamp Fossoli.

Het 'inladen' van de gedeporteerden vond plaats in een grote donkere ruimte, ver weg van nieuwsgierige blikken. De overplaatsing van de Milanese gevangenis San Vittore naar het Centraal Station vond plaats bij zonsopgang. De gevangenen, opeengepakt in vrachtwagens die waren afgesloten met grote dekzeilen, arriveerden op het ondergrondse niveau van de Via Ferrante Aporti en werden met geweld en onder gefluit, geschreeuw en geblaf van honden in veewagens geladen die in het diepste gedeelte op het spoor stopten. De wagon werd vervolgens op een traverserend draaistel geplaatst, dat over de sporen van een lange ondergrondse tunnel bewoog, op een autolift werd geplaatst en naar een rangeerbaan in de open lucht werd getild, waar de wagon vertrok nadat hij aan de rest van het konvooi was gekoppeld.

Ongeveer tachtig gedeporteerden per wagon, samengeperst in een zeer kleine ruimte, werden gedwongen om dagenlang te reizen in onmenselijke omstandigheden. Deze plek, waar nu het Herdenkingsmonument staat, heeft een hoge historische en getuigeniswaarde vanwege de fysieke integriteit van deze ruimtes, die zoveel mogelijk in hun oorspronkelijke staat zijn hersteld door middel van archeologische opgravingen, waarbij de tekenen des tijds op de structuren van gewapend beton en ijzer bewaard zijn gebleven.

De route door het Memorial loopt langs uitgestrekte kamers die gehuld zijn in een spookachtige duisternis. Het is een ervaring die zinvolle informatie verschaft en sterke emoties oproept, door de herinnering op te roepen aan de gebeurtenissen uit het verleden die de omgeving in een grimmig en realistisch licht afbeeldt. Afgewisseld door de stenige stilte, hoor je een donderend geluid en luid gerommel uit het plafond komen, dat de hele keldervloer doet schudden, veroorzaakt door treinen die over de sporen erboven rijden.

Het monument bestaat uit twee essentiële delen. De Herdenkingsplaats, die bestaat uit het gebied van de sporen, waar de loopgraven in de diepte te zien zijn en waar zich de Namenmuur bevindt. Op deze muur zijn de 774 namen gegraveerd van de Joodse mensen die in de eerste twee konvooien (6 december 1943 en 30 januari 1944) werden gedeporteerd. Deze konvooien gingen rechtstreeks van het Centraal Station naar Auschwitz-Birkenau en slechts zevenentwintig van de gedeporteerden overleefden. De panelen van de permanente tentoonstelling, getiteld 'Reis van de herinnering', bevinden zich langs de pilaren van de overspanning. De Herinneringswerkplaats, d.w.z. het leer- en studiegedeelte, bevindt zich aan de straatkant. Er is ook een auditorium in de kelder, bestemd voor lezingen en debatten.

Op een muur bij de ingang van de gedenkplaats staat een grote inscriptie 'onverschilligheid', die volgens Liliana Segre, die hier als 13-jarige werd gedeporteerd en het gelukkig overleefde, een van de belangrijkste redenen was die de tragedie van de Shoah mogelijk maakten.